آشنایی با هشت مرحله یوگا

هشت مرحله یوگا؛ راهنمای ساده و کامل پاتانجلی برای زندگی بهتر

یوگا فقط حرکت‌های بدنی نیست؛ یک مسیر کامل برای رشد درونی، آرامش و سلامت است. پاتانجلی، نویسنده مشهور "یوگا سوترا"، این مسیر را در قالب "هشت مرحله" طراحی کرده است. این هشت گام، مثل یک نردبان، از اخلاق و رفتار شروع می‌شود و به آرامش عمیق و اتحاد با جهان می‌رسد.

مرحله اول: یاما – اصول اخلاقی در تعامل با دیگران  

یاما یعنی اصول رفتاری که به ما کمک می‌کند با دیگران و جهان اطرافمان در صلح باشیم.  

یاماها تمرین‌هایی جهانی‌اند که بهترین تطابق را با «قانون طلایی» دارند: «آنچه برای خود نمی‌پسندی، برای دیگران مپسند.»

پنج اصل یاما:  

- آهیمسا: پرهیز از خشونت و آسیب رساندن (در کلام، رفتار و حتی فکر)  

- سَتیا: صداقت و راست‌گویی با مهربانی (در زبان، بدن و ذهن) 

- آستیا: دزدی نکردن، عدم تصاحب ناحق

- برهماچاریا: تعادل در روابط جنسی و پاکیزگی جنسی  

- آپاریگراها: دوری از حرص و قناعت با آنچه داریم  

مرحله دوم: نیاما – انضباط شخصی و رشد درونی  

نیاما به رابطه ما با خودمان می‌پردازد. عادت‌هایی که ما را سالم‌تر، متمرکزتر و آرام‌تر می‌کنند.

پنج اصل نیاما:  

- سَوچا: پاکیزگی جسم و ذهن  

- سانتوشا: رضایت از زندگی در هر شرایط 

- تاپاس: ریاضت هدفمند، بی تفاوت بودن نسبت به لذت‌های دنیوی  

- سوادیایا: مطالعه و تمرین آموزه‌های مقدس  

- ایشوارا پرانیدانا: اعتماد و تسلیم به نیروی برتر  

نکته کاربردی: حتی ۵ دقیقه مطالعه روزانه یا شکرگزاری قبل از خواب، بخشی از نیاماست.

مرحله سوم: آسانا – حرکات فیزیکی یوگا  

آساناها همان وضعیت‌های بدنی هستند که بیشتر با یوگا شناخته می‌شوند.  

هدف:  

- تقویت و انعطاف بدن  

- ایجاد تعادل انرژی  

- آماده‌سازی ذهن برای تمرکز  

بدن ما معبد روح است. مراقبت از آن، اولین قدم در مسیر رشد معنوی است.

مرحله چهارم: پرانایاما – هنر تنفس آگاهانه  

پرانایاما یعنی کنترل و گسترش نیروی حیاتی از طریق تنفس.  

فواید:  

- کاهش استرس  

- افزایش انرژی  

- آرامش ذهن  

تمرین ساده پرانایاما: ۴ ثانیه دم، ۴ ثانیه حبس دم، ۴ ثانیه بازدم – روزی ۵ دقیقه.

مرحله پنجم: پراتیاهارا – کنترل حواس  

در این مرحله، آگاهانه از محرک‌های بیرونی فاصله می‌گیریم.  

مثل این است که:  

- گوشی را خاموش کنیم  

- چشم‌ها را ببندیم  

- و به صدای درون گوش دهیم  

اینجاست که واقعاً خودمان را می‌شناسیم.

مرحله ششم: دارانا – تمرکز ذهنی  

دارانا یعنی تمرین تمرکز روی یک نقطه:  

- شمع  

- صدا (مانترا)  

- نفس 

این مرحله، ذهن پراکنده را جمع می‌کند و مقدمه مدیتیشن است.

مرحله هفتم: دیانا – مدیتیشن عمیق  

دیانا حالتی است که ذهن کاملاً آرام می‌شود و جریان افکار متوقف می‌گردد.  

نه تمرکز بر یک چیز، بلکه "حضور کامل در لحظه". 

فقط بودن، بدون فکر.

مرحله هشتم: سامادهی – اتحاد و یکی شدن با جهان هستی و آرامش نهایی  

بالاترین مرحله یوگا. حالتی از وحدت با جهان، شادی بی‌دلیل و آرامش عمیق.  

اینجاست که:  

- «من» و «جهان» یکی می‌شوند  

- صلح واقعی تجربه می‌شود  

خلاصه مسیر هشت‌گانه یوگا:  

| مرحله 1 و 2 | اخلاق و انضباط | پایه‌گذاری شخصیت |

| مرحله 3 و 4 | جسم و تنفس | سلامت و انرژی |

| مرحله 5 و 6 | حواس و ذهن | کنترل درونی |

| مرحله 7 و 8 | آگاهی و اتحاد | آرامش و روشنگری |

لازم نیست همه هشت شاخه را همزمان انجام دهید. از یک نفس عمیق، یک حرکت ساده یا یک لحظه سکوت شروع کنید. یوگا یک **سفر تدریجی** است – نه یک مقصد دور.

Powered by Froala Editor